Những lưu ý cần biết khi ghé thăm đồng bào dân tộc thiểu số tại Sapa.
Admin Thứ hai, 15/5/2023
Chia sẻ:
Sapa là nơi cư trú của nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số như Dao đỏ, Tày, Giáy, H’Mông, Hà Nhì, Xa Phó... Cuộc sống thường ngày, phong tục truyền thống và nền văn hóa lâu đời của họ luôn ẩn chứa những điều thú vị, thu hút du khách gần xa. Mỗi dân tộc ở đây đều mang đậm bản sắc riêng, tuy nhiên cũng có một số điều cấm kỵ trong văn hóa mà bạn cần lưu ý khi du lịch Sapa, đặc biệt khi ghé thăm các bản làng hay tiếp xúc với người dân địa phương.
Mục lục
Khi đến các bản làng:
Khi vào bản của người Hà Nhì, nếu bạn thấy một chiếc cổng chào đơn sơ được dựng lên với nhiều vật như dao gỗ, kiếm gỗ, đầu cánh gà treo lủng lẳng, đó là dấu hiệu cho biết trong làng đang diễn ra lễ cúng nhằm xua đuổi tà ma. Vào thời điểm này, người Hà Nhì thường đặt các dấu hiệu kiêng kỵ để cảnh báo người ngoài không nên vào làng, như buộc chùm lá xanh trên cột cao hoặc đan phên mắt cáo kèm theo xương hàm của trâu, bò, lợn. Trong suốt thời gian cúng, cả làng sẽ nghỉ làm và tuyệt đối không tiếp người lạ. Nếu ai vô tình vào làng mang theo gùi, ba lô, ô, nón… thì sẽ bị phạt bằng cách nộp lễ vật để tiến hành lại nghi lễ. Tuy nhiên, nếu có việc bắt buộc phải vào, người đó phải bỏ hết đồ đeo xuống và chỉ được xách tay để tránh hoặc giảm nhẹ hình phạt.
Ngoài ra, mỗi bản làng của các dân tộc ở Sapa, Lào Cai đều có một khu rừng cấm – nơi linh thiêng dùng để thờ các thế lực siêu nhiên. Địa điểm thờ cúng có thể là một gốc cây cổ thụ hay tảng đá lớn trong rừng. Người dân trong bản có ý thức tự nguyện bảo vệ khu rừng này, không ai được tự tiện chặt cây, phóng uế hay để nam nữ đến đó hẹn hò.
Khi vào thăm nhà Sapa
Trước khi vào thăm nhà của đồng bào dân tộc vùng cao Tây Bắc, bạn cần quan sát thật kỹ các dấu hiệu trước cửa. Nếu thấy có cắm hoặc treo một cành lá xanh, một cành gai, hay một tấm phên đan hình mắt cáo trước cửa hoặc đầu cầu thang, đó là dấu hiệu cho biết gia chủ không muốn tiếp khách lạ vào nhà.
Đối với người Hà Nhì, nhà thường có hai lớp cửa. Khách lạ chỉ nên dừng lại ở cửa thứ nhất; nếu muốn vào sâu hơn, cần được sự đồng ý của chủ nhà. Còn với người Thái, khi lên nhà sàn, phụ nữ chỉ được bước lên bằng cầu thang bên trái; cầu thang bên phải là cấm kỵ. Riêng người Thái Đen, phụ nữ tuyệt đối không được đến gian đầu của ngôi nhà – nơi đặt bàn thờ tổ tiên.
Ở các bản làng Tây Bắc, bếp lửa giữ vai trò rất quan trọng – vừa là nơi nấu ăn, tiếp khách, vừa là nơi linh thiêng thờ vua bếp và thần lửa. Vì vậy, khi ngồi sưởi ấm bên bếp, tuyệt đối không được đặt chân lên hoặc dịch chuyển các hòn đá kê kiềng, bởi theo quan niệm của nhiều dân tộc thiểu số, đó là nơi trú ngụ của thần lửa.
Ngoài ra, trong ngôi nhà của người dân tộc thiểu số, cửa ra vào và cột cái là vị trí linh thiêng – thờ thần cửa, thần cột cái. Do vậy, bạn không nên ngồi bậu cửa, treo mũ nón hay tựa lưng vào cột cái để thể hiện sự tôn trọng với văn hóa và tín ngưỡng của đồng bào.
Giao tiếp sinh hoạt hàng ngày
Chào hỏi: Khi đi trên đường hay đến thăm nhà người dân, khách du lịch nên chủ động chào hỏi với thái độ chân thành, nở nụ cười tươi và hơi nghiêng đầu để giảm bớt khoảng cách do khác biệt ngôn ngữ. Khi chia tay, không cần nói lời tạm biệt, chỉ cần bắt tay và hẹn gặp lại, đồng thời luôn giữ nụ cười trên môi. Tuyệt đối không xoa đầu trẻ em người Dao đỏ, H’ Mông vì theo quan niệm của họ, linh hồn trú ngụ ở đầu, nếu người lạ chạm vào sẽ làm linh hồn hoảng sợ bỏ trốn, khiến trẻ dễ bị ốm đau.
Khi ăn uống: Du khách khi đến Sapa cần kiên nhẫn lắng nghe gia chủ tiến hành nghi lễ mời tổ tiên và cầu chúc điều tốt lành trước khi ăn. Bạn không nên rót rượu hay gắp thức ăn trước gia chủ, và sau khi ăn xong không được úp chén, bát xuống mâm.
Khi ngủ: Không nên nằm dọc theo đòn nóc nhà. Mỗi gia đình người dân tộc thiểu số ở Sapa đều chuẩn bị chỗ ngủ riêng dành cho khách, vì vậy cần tuân theo sự sắp xếp của chủ nhà. Không được nằm với tư thế chân hướng về bàn thờ, và một số nơi còn kiêng không được mắc màn trắng khi ngủ.
Trên đây là một số điều kiêng kị khi đi du lịch Sapa mà bạn nên lưu ý để tránh phạm phải.
